Stekjes maken kan bijna bij alle buiten- en binnenplanten. Stekken staat voor: ‘het op vegetatieve wijze vermeerderen van planten’ en is mogelijk met diverse methodes. Per plant verschilt de wijze waarop je deze kunt stekken, vaak zijn er meerdere methodes mogelijk. Wil jij graag beginnen met een geworteld stekje van een plant? Je kan in onze webshop ook stekjes kopen. Toch liever zelf aan de slag? Planten stekken kan soms lastig zijn, maar het is zeker leuk en leerzaam.
Stek soorten
Planten stekken kan middels onderstaande methodes. Neem hier een kijkje om te zien via welke methodes je jouw plant kan stekken. Bekijk vervolgens op onderliggende pagina’s de stap-voor-stap instructies om stekjes te maken.
- Scheuren: een gezonde plant met beleid uit elkaar scheuren en verpotten als twee of meerdere individuele planten in potgrond.
- Stengelstek: een stengel opdelen in verschillende stukken van 5 tot 10 cm en deze laten wortelen.
- Kopstek: de kop van een plant of stengel afknippen, net boven een blad van de moederplant en deze laten wortelen.
- Baby of Pup: een beginneling die naast de moederplant omhoog komt, deze stek heeft al eigen wortels en kan verpot worden.
- Bladstek: een blad fungeert als nieuwe stek. Vanuit het blad wordt er wortel geschoten en ontwikkelt de bladstek verder.
- Zaden of Sporen: een zaadje of sporen van een plant zijn het begin van een nieuwe stek. Soms moeten planten eerst bloeien.
- Oculeren: het plaatsen van een stuk plant op de stam of steel van een andere plant, waarna ze samen verder groeien als één.
- Enten: een stuk stam plaatsen op een donor stam door middel van een insnede waar de nieuwe stek in wordt geplaatst.
- Marcotteren: een manier om halverwege de plant een nieuwe wortelgestel te creëren door de stam een stuk kaal te maken.
- Afleggen: een tak of stengel afbuigen richting de grond. De kop van de plant gaat wortels creëren in de grond naar beneden.
- Houtstek: een gezonde tak afknippen. Voor kans op wortels, plaats je een tak van minimaal 10 cm in de grond.
- Wortelstek: een wortel van de plant opdelen in verschillende stukken. Deze kun je vervolgens verpotten in aarde.
Wanneer kan ik het beste mijn planten stekken?
Planten stekken kun je het beste doen in de lente- en zomerperiode. Dit is de groeiperiode van een plant en geeft je plant stekken de hoogste kans om door te ontwikkelen. In deze periode zijn de temperaturen een stuk aangenamer, waardoor je plant stekken gemakkelijker en sneller kunnen groeien. Jonge stekken zijn vrij gevoelig, in de koudere maanden is het daarom een stuk ongunstiger om stekjes te maken. Je kunt een Monstera heel makkelijk zelf stekken. Maar ook de pannenkoekplant kun je heel makkelijk stekken. Deze kamerplant maakt namelijk zelf al kleine babyplantjes rond de moederplant aan.
Stekken met verschillende substraten
Nadat je een stekje hebt genomen van jouw kamerplant, is het tijd om deze te laten wortelen. Een stekje kan wortelend op verschillende substraten. We nemen onze favorieten substraten met je door!
Stekken met water
De meest populaire manier om je planten stekken te laten groeien is je stekjes in water te zetten. Het is heel eenvoudig en een effectieve manier. Je vult een vaasje, beker of kopje met lauwwarm water en zet de planten stekken erin. Indien je stek ‘soort’ het toelaat is het verstandig om deze schuin af te snijden. Dit stimuleert de wortelvorming van je stekje. Het kan per plantsoort verschillen hoe lang de stekjes in water moeten blijven staan. Als je plant stekken wortels hebben van ongeveer 5 tot 10 cm lang kun je ze overzetten in de grond. Sommige stekjes planten hebben hier aan het begin moeite mee. Zorg ervoor dat de grond licht vochtig blijft en zet de plant stekken niet in de volle zon. Vergeet ook niet regelmatig het water te verversen.
Stekken met sphagnum mos
Sphagnum mos heeft het vermogen om mega veel water vast te houden, dit helpt het stekje om goed vochtig te blijven staan. Daarnaast is Sphagnum luchtig, waardoor wortels zich er makkelijk in kunnen ontwikkelen. Ook heeft sphagnum mos een iets zuurdere pH waarde, wat veel planten, zoals de Philodendron en Monstera, een prettige omgeving vinden om in te groeien. De antimicrobiële werking van het mos geeft de stek ook nog extra bescherming tegen schimmels of andere ziektes.
Stekken met perliet
Perliet zijn kleine lichtgewicht vulkanisch glas korreltjes. Hierdoor is perliet heel luchtig, waardoor ook hier stekjes zich makkelijk kunnen ontwikkelen. Hierdoor biedt het een uitstekende drainage, ideaal voor planten die niet tegen een te nat substraat kunnen. Perliet heeft een neutrale pH waarde, waardoor het geschikt is voor ieder type kamerplant.
Stekken met (stek)grond
Je kunt ook de stekjes direct in (stek) grond steken. Hierbij hoef je niet na het wortelen het stekje weer over te zetten naar grond. Hierbij zouden we zeker aanraden om de onderkant van het stekje eerst in wat stekpoeder te dippen. Dit geeft het stekje net even een boost om goed te kunnen groeien in grond. Het is ook zeker van belang om de grond goed vochtig te houden gedurende de periode dat het stekje wortels ontwikkelt. .
Stekje overzetten van substraat naar potgrond
Heb jij jouw stekje succesvol laten wortelen en zijn de wortels ongeveer 10 centimeter lang? Dan is het stekje helemaal klaar om verpot te worden naar een potgrond mix. Hierbij kies je een mix die geschikt is voor jouw kamerplant, zoals een universele potgrond mix, een aroid potgrond mix of epiphyten potgrond mix. Zo voorzie je jouw kamerplant in zijn specifieke behoeftes. Houdt de potgrond goed vochtig, zeker in het begin na het overzetten van het stekje. Zo heeft de stek de kans om zich comfortabel te gaan voelen in de potgrond. Na een paar weken kun je de specifieke water behoeften van de kamerplant aanhouden.
Stekken in grond
Planten stekken kun je ook direct verpotten in de grond of een bloempot. Een nadeel hiervan is wel dat je de ontwikkeling van de wortels van je planten stekken niet kunt zien. Zo kun je niet ingrijpen als je stek extra aandacht nodig heeft. Komen je kamerplant stekken net uit het water? Zorgt er dan voor dat de grond altijd licht vochtig blijft zodat de stek plant kan wennen. Welke grond je nodig hebt hangt af van de plantensoort, bekijk alle soorten potgrond.
Wat als mijn stekje niet aanslaat?
Geef je nieuwe plant stekken wel voldoende tijd om aan te slaan. Het kan soms wel tot 6 weken duren voordat je stekje een teken van nieuwe wortels vertoont. Soms komt het voor dat je nieuwe plant stekken niet aanslaan. Je ziet geen nieuwe wortels of ontwikkeling van nieuwe bladeren. Bij planten stekken heb je nooit garantie dat het een succesvolle stek wordt. Daarom is het altijd verstandig om meer plant stekken te nemen dan je nodig hebt. Zo kun je bijvoorbeeld meerdere sansevieria stekken nemen zodat je een grote kans hebt dat er altijd wel eentje goed gaat groeien. Verschillende invloeden kunnen ervoor zorgen dat stekken niet aanslaan. Denk aan de hoeveelheid licht, de gezondheid van de moederplant en/of de temperatuur en luchtvochtigheid in huis.
Tips voor het stekken van planten
Bij planten stekken zijn er een aantal tips & tricks waar je rekening mee kunt houden. Hieronder een overzicht met algemene tips voor het maken van een stekje.
- Gebruik altijd een scherp mes of scherpe snoeischaar voor het knippen van plant stekken. Op deze manier wordt schimmelvorming tegen gegaan en kan de wond van de plant sneller helen.
- Gebruik voor het nemen van stekken alleen gezonde planten. Indien je een stekje neemt van een kamerplant die niet in volledige gezondheid verkeert is de kans groter dat je stekje niet overleeft.
- Gebruik stekpoeder. Stekpoeder is bedoelt om de plant stekken te voorzien van voedingsstoffen en het beschermt tegen bacteriën en schimmels.
- Om de luchtvochtigheid te verhogen is het mogelijk de plant stekken te plaatsen in een plastic zak, onder een plastic fles of in een kweekkas.
- Reinig de pot waarin je de plant stekken gaat plaatsen voordat de plant hierin komt. Op deze manier wordt schimmelvorming tegengegaan en kruisbesmetting voorkomen.
- Bij het knippen van planten stekken is het slim om een stevige volwassen stengel te nemen.
- Geef de jonge stekken regenwater, dit bevat namelijk geen kalk.
- Controleer de planten stekken dagelijks, op die manier kan er snel worden geschakeld mocht er iets mis gaan.
- Verwijder lelijke en/of de onderste bladeren van de stek direct, dit kost de plant onnodig veel energie. De plant moet kunnen focussen op het aanmaken van wortels.
- Bepaal vooraf wat de lichtbehoefte is van de plant stekken, zonlicht is een belangrijke factor voor slagingskans.
- Bepaal welke potgrond de stek verlangt. Cactussen hebben liever grond met een hoger zand gehalte dan bijvoorbeeld een bananenplant.
- De beste lengte van een stek is tussen de 10 en 15 cm.
- Bij het nemen van de planten stekken is het van belang de wortelstructuur van zowel de stek als moederplant zo min mogelijk te beschadigen.
Q&A
Waarom worden bij stekjes de bladeren weggehaald?
Om de kans op succes te verhogen worden bij jonge kop- of stengelstekken vaak bladeren verwijderd. Zo kan de stek zich focussen op het aanmaken van wortels. De plant hoeft niet onnodig energie in 'oude' bladeren te stoppen.
Ik zie bruine of zwarte wortels bij mijn stekken?
Als je na enige tijd bruine wortels aan je planten stekken ziet is dit een teken van wortelrot. Kom snel in actie en knip met een schone schaar de rotte wortels van je stek af. Ververs het water en zet de planten stekken weer terug.
Kan stekken zonder stekpoeder?
Het gebruiken van stekpoeder op je stekjes is niet echt nodig. In sommige gevallen kan het zeker helpen, maar zonder kan je ook goed gewortelde gezonde stekken kweken.
Hoeveel water moet je stekjes geven?
Stekjes vinden het fijn om in vochtige grond te staan om wortelgroei te stimuleren. Zorg er voor dat je niet te veel water geeft om wortelrot te voorkomen.
Waar zet je stekjes neer?
Stekjes vereisen veel licht om goed te kunnen groeien. Zet ze daarom op een plek met veel licht, maar niet in de directe zon om verbranding van de jonge bladeren tegen te gaan.
Hoe maak je zelf stekgrond?
Zelf zaai- of stekgrond maken is vrij eenvoudig en ook nog een goedkoop. Neem 3 delen potgrond en voeg daar 1 deel zand aan toe. Meng het goed door elkaar.
Kun je oude potgrond gebruiken?
Oude potgrond kun je niet meer gebruiken. Oude potgrond kan vaak geen water meer vasthouden en heeft helemaal geen voeding- of meststoffen meer in zich. Je merkt vaak dat de grond droog blijft en water afstoot.
